1-      Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz yumuşaması vardır?

 

A-    Sokağa çıkınca fikrim değişti

B-    Köşedeki kitapçı kapanmış

C-    Yarim İstanbul gel öpeyim gerdanından

D-    Bu sabah yağmur var İstanbul”da

E-     Gözlerim dolu dolu oluyor

 

 

Çözüm : B,C,D ve E  seçeneklerinde ünsüz yumuşamasına uğramış bir sözcük yoktur. Fakat A seçeneğindeki “sokağa” sözcüğünde vardır. Sokak-a, sokağa şeklinde değişmiştir. “k” “ğ”ye dönüşmüştür.

 

Cevap:  A

 

 

 

2- Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz yumuşaması yoktur?

 

A-    Kitabım sende kaldı

B-    Bana güzel bir şey söylemedi

C-    Küçücük araba, koskoca ağacı devirdi

D-    Orada olmayacağını söylemişti

E-     Dolabımın yerini değiştirmişler

 

 

Çözüm: A”da   kitap-ım----kitabım—“p” “b”ye

              C”de    ağaç-ı-----ağacı--- “ç” “c”ye

               D”de    olmayacak-ını---olmayacağını—“k” “ğ”ye dönüşmüştür

               E”de     dolap-ımın---- dolabımın----“p” “b”ye  dönüşmüştür.

            Fakat B seçeneğinde yumuşamaya uğramış bir sözcük yoktur.

 

Cevap:    B

 

 

3-     Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz benzeşmesi vardır?

 

A-    Arkadaşım çok acıktı

B-    Onunla görüşmeyeli yıllar oldu

C-    Sen de ablanla gitmeyecek miydin?

D-    Bu soruyu tam olarak anlayamamış.

E-     Şemsiyeni yanına almıyor musun?

 

 

Çözüm : B,C,D ve E  seçeneklerinde ünsüz yumuşamasına uğramış bir sözcük yoktur. Fakat  A  seçeneğindeki “acık-dı” sözcüğünde vardır. “acıktı” şeklinde kullanılmıştır.

 

Cevap :  A

 

 

4-      Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin  hangisinde ünsüz benzeşmesi yoktur?

 

A-    Fıstıkçı bugün gelmedi

B-    Annesi bize gelecekti

C-    Uzaklardan bir gemi yanaştı limana

D-    Son günlerde bu yapıttan çok söz ediliyor

E-     Emekli olunca, bir dernekte gönüllü olarak çalışmaya başladı.

 

 

Çözüm  : A,B,C ve D”deki “fıstıkçı, gelecekti, yanaştı ve yapıttan” sözcüklerinde ünsüz benzeşmesi vardır. Fakat E seçeneğindeki “başladı” sözcüğünde benzeşme yoktur.

 

Cevap: E

 

 

 

5-      Aşağıdakilerin hangisinde ünsüz yumuşaması kuralına aykırı bir sözcük vardır?

 

A-    Bir zamanlar sık sık buluşur, dertleşirdik seninle

B-    Saçlarını ne güzel örmüşsün

C-    Son günlerde onun bana karşı olan tavrı değişti

D-    Kardeşine kırmızı topu getirmesini söyledi

E-     Verdiği sözden döndüğünü hiç görmedim.

 

 

Çözüm: bazı tek heceli sözcüklerde ünsüz yumuşaması olmaz. D seçeneğindeki “top-u” sözcüğü kurala aykırı bir sözcüktür. Kurala göre “p”nin “b”ye dönüşmesi gerekirdi.

 

 

Cevap: D

 

 

 

6-      Aşağıdakilerin hangisinde ünsüz yumuşaması kuralına aykırı bir sözcük vardır?

 

A-    İlacımı içmeyi unuttum

B-    Abim gibi ben de hukuku seçtim

C-    Sokağa çıkma yasağı akşama bitiyor

D-    Elindeki ekmeği parçalayıp kuşlara attı

E-     Çarşıda her gördüğünü almak istiyordu

 

 

Çözüm: Yabancı kökenli sözcüklerde yumuşama olmaz. B seçeneğindeki “hukuku” sözcüğü yabancı kökenli bir sözcüktür. Bu sözcükte yumuşama aranmaz.

 

Cevap: B

 

 

 

 

7-      Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz benzeşmesi vardır?

 

A-    Kapıda görünen kimdi?

B-    Bu akşam size geleceklermiş

C-    Ben, gelecekte öğretmen olmak istiyorum

D-    Seni soran, biraz yaşlı bir adamdı.

E-     Göğsü dik, alnı açık, mert bir adamdı.

 

 

Çözüm: C seçeneğindeki “gelecekte” sözcüğünde ünsüz benzeşmesi vardır. “gelecek-de---gelecekte” şeklinde değişmiştir.

 

 

Cevap: C

 

 

8-      Aşağıdakilerden hangisinde ünlü daralmasına uğramış bir sözcük vardır?

 

A-    Amcam bugün bize geliyor

B-    Dün nereye gidiyordun?

C-    Çok az kitap okuyan bir toplumuz

D-    Babasından kırmızı bir araba istiyordu.

E-     Bu sınava Mehmet de giriyor.

 

 

Çözüm: “yor” eki kendisinden önceki “a ve e”leri daraltır. D seçeneğindeki  “istiyordu” sözcüğünde daralma olmuştur. İste-yor şeklinden”istiyor” şekine dönüşmüştür. “e” “i”ye dönüşmüştür.

 

Cevap: D

 

 

9-      Aşağıdakilerden hangisinde ünlü daralmasına uğramış bir sözcük yoktur?

 

A-    Çocuklar kanepenin üzerinde zıplıyorlar.

B-    Arkadaşım bana bir şey söylemiyor.

C-    Sana diyecek bir şeyim yok

D-    Yiyecek bir lokma bile kalmadı

E-     Gelecek hafta arkadaşım mezun oluyor.

 

 

Çözüm: “zıpla-yor---zıplıyor”

               “söyleme-yor---söylemiyor”

                “de-yecek---diyecek”

                 “ye-yecek----yiyecek” bu sözcüklerde görüldüğü gibi ünlü daralması olmuştur. Fakat  E seçeneğinde ünlü daralmasına uğrayan bir sözcük yoktur.

 

Cevap: E

 

 

10-  Aşağıdakilerden hangisinde ünlü düşmesine uğramış bir sözcük vardır?

 

A-    Kazayı sıyrıklarla atlatmıştı.

B-    Çocuk, bu gece de sürekli olarak öksürdü

C-    Bu yıl da ilkbahar bir türlü gelmiyor.

D-    Kitabın başındaki şiirlerden onun dünyaya bakışı hemen anlaşılıyor.

E-     Görülüyor ki, o, yazılarında yeni düşünceler sunan bir kişi değildi.

 

 

Çözüm: B,C,D ve E seçeneklerinde ünlü düşmesine uğrayan bir sözcük yoktur. Fakat a seçeneğindeki “sırıklarla” sözcüğünde vardır. Sıyır sözcüğünden türetilmiştir.

 

Cevap: A

 

 

11-  Aşağıdakilerden hangisinde hece düşmesine uğramış bir sözcük vardır?

 

A-    Burnuma güzel kokular geliyor

B-    Karnım çok acıktı

C-    Kabrime gelme istemem

D-    Sen yanlış düşünüyorsun

E-     Bugün çok güzel görünüyorsun

 

 

Çözüm: A,B,C ve D seçeneklerindeki “burnuma, karnım, kabrime ve yanlış” sözcüklerinde hece düşmesi yani ünlü düşmesi vardır.

 

Cevap: E

 

 

 

12-  Aşağıdaki altı çizili olan sözcüklerin hangisinde ünlü daralması vardır?

 

A-    Yollar, bana bitmez gibi geliyor

B-    Karlı dağlar aşar gelir yarim

C-    Uzun ince bir yoldayım, gidiyorum gündüz gece

D-    Arkadaşım bugün gelmiyormuş.

E-     Yaptığının yanlış olduğunu anlayınca özür diledi

 

 

Çözüm: D seçeneğindeki “gelmiyormuş” sözcüğünde daralma olmuştur. “me” olumsuzluk eki “mi” şeklinde daralmıştır.

 

Cevap: D

 

 

 

 

 

 

13-  Aşağıdakilerden hangisinde ünlü türemesine uğramış bir sözcük vardır?

 

A-    Yükselen bir grafik sergiliyor

B-    Çok çalışkan bir öğrencisin

C-    Gencecik bir delikanlıydı

D-    Gönlümü çekse de yarin hayali

E-     Aşmaya kudretim yetmez cibali

 

 

Çözüm: C seçeneğindeki “genç-e-cik” sözcüğünde “e” türemiştir.

 

Cevap: C

 

 

14-  Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz türemesine uğramış bir sözcük vardır?

 

A-    Kardeşim salıncakta sallanıyor

B-    Sana bir mektup yolladım

C-    Bahçenin duvar selden yıkılmıştı.

D-    Ayakkabısını yeni almıştı

E-     Her şeye rağmen onu affettim.

 

 

Çözüm: E seçeneğindeki “af-f-etmek”  sözcüğündeki “f” türemiş bir ünsüzdür.

 

Cevap: E

 

 

15-  Aşağıdakilerden hangisinde ulam yapılmıştır.

 

A-    Kapıda beliren koskoca bir kediydi.

B-    Güzel günler görmek istiyorum.

C-    Şemsiyeni yanına almıyor musun?

D-    Ne kadardır bize gelmiyorsun?

E-     Akşama, amcam bize geliyor.

 

 

Çözüm: Ulama, ünsüzle biten bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir sözcük gelmesidir.  Bu iki sözcük arasına herhangi bir noktalama işareti girerse ulama olmaz. Buna göre B seçeneğinde “görmek istiyorum” sözcükleri arasında ulama yapılmıştır.

 

Cevap: B

 

 

 

 

 

 

 

 

16-  Aşağıdakilerden hangisinde kaynaştırma harfi vardır?

 

A-    İşler yolunda gitmiyor

B-    Senin elbiselerini çok beğendim

C-    Verdiği sözden döndü

D-    İçtiği ilacın bıraktığı tadı gidermek için su içti.

E-     Bu kitapları siz mi aldınız?

 

 

Çözüm: A”daki “yolunda” sözcüğündeki “n” ünsüzü kaynaştırma harfidir. Kaynaştırma ünsüzü bazen bir ünlü bir  ünsüz arasına da girebilir.

 

Cevap: A